Art. 3 ust. 2 ustawy z dnia 14 czerwca 2024 roku o ochronie sygnalistów przewiduje możliwość uregulowania w procedurze zgłoszeń wewnętrznych, że zgłoszeniom mogą podlegać także naruszenia dotyczące obowiązujących w danej organizacji regulacji wewnętrznych. W tym trybie zgłoszeniom mogą podlegać naruszenia różnego rodzaju regulaminów, polityk czy procedur, a zastrzeżenie takiej możliwości oznacza, że osoba dokonująca zgłoszenia będzie miała możliwość nabycia statusu sygnalisty.
Zgodnie z polską ustawą o ochronie sygnalistów, zgłoszenia wewnętrzne mogą być dokonywane m.in. przez pracowników, pracowników tymczasowych, osoby świadczące pracę na innej podstawie niż stosunek pracy, w tym na podstawie umowy cywilnoprawnej, samodzielnych przedsiębiorców czy osoby świadczące pracę pod nadzorem i kierownictwem wykonawcy, podwykonawcy lub dostawcy, o ile zgłoszenia dokonują w kontekście związanym z pracą. Oznacza to, że nie wszystkie osoby dokonujące zgłoszeń będą podlegały kierownictwu w ramach organizacji, w której dokonują zgłoszenia wewnętrznego. Okoliczność ta ma kluczowe znaczenie z perspektywy związania poszczególnych osób tzw. regulacjami wewnętrznymi w danej organizacji. O ile można argumentować, że regulacje z zakresu BHP i porządku na terenie zakładu będą w równym stopniu obowiązujące dla wszystkich osób przebywających na jego terenie, o tyle niektóre inne regulacje wewnętrzne będą wiążące tylko z perspektywy osób związanych więzią kierowniczą z organizacją, w której dokonują zgłoszenia.
Do tej drugiej kategorii regulacji można zaliczyć np. ogłoszone w zakładzie standardy wykonywania pracy w zakresie produkcji czy świadczenia usług. Z perspektywy pracowników i pracowników tymczasowych będą to wiążące regulacje prawne, podczas gdy dla osób zewnętrznych, związanych więzią kontraktową, standardy takie mogą być co najwyżej elementem umownym, regulującym sposób wykonywania przez nich usług.
Powyższy wniosek ma kluczowe znaczenie z perspektywy dokonywania zgłoszeń, których przedmiotem jest naruszenie prawa w obszarze regulacji wewnętrznych. Pracownicy i pracownicy tymczasowi mogą dopuścić się naruszenia prawa w zakresie zasad wykonywania pracy i naruszenie to może stać się przedmiotem zgłoszenia wewnętrznego, ale zewnętrzni kontraktorzy mogą dopuścić się co najwyżej złamania standardów umownych w tym zakresie, co nie może stanowić przedmiotu zgłoszenia zgodnie z ustawą o ochronie sygnalistów. Podobnie osoby zatrudnione przez podmiot świadczący usługi na rzecz organizacji, w której obowiązuje procedura zgłoszeń wewnętrznych, nie będą bezpośrednio związane ogłoszonymi w tej organizacji standardami pracy, ale w tym zakresie może je zobowiązać ich własny pracodawca, dla którego standardy te są elementem wymogów dotyczących świadczonych usług.
Dochodzi więc do paradoksalnej sytuacji, w której kontraktor lub osoba zatrudniona przez podmiot świadczący usługi, widząc naruszenie standardów pracy przez pracownika, może dokonać zgłoszenia wewnętrznego w tym zakresie, jednak gdy sama dopuści się takiego naruszenia, nie może to stać się przedmiotem zgłoszenia.
